Piasek kinetyczny po udarze – hit, czy kit?

Udarowa ręka – zmora fizjoterapii?

Wielu fizjoterapeutów poświęca dużo energii, aby wymyślać kolejne sposoby stymulacji ręki po udarze. Bo ta ręka stanowi dla nas wyzwanie. I to nie byle jakie! Na początku pacjenci często nie chcą jej ćwiczyć, bo mają na głowie inne – bardziej pilne aktywności, jak np. chodzenie. Z kolei w późniejszej fazie zaczynają wręcz domagać się intensywnej terapii w nadziei na nadrobienie straconego czasu.

Czas, w którym pozostawiono udarową rękę “samej sobie” jest czasem straconym.

Piasek kinetyczny

Piasek kinetyczny po udarze - hit, czy kit? królowa fizjoterapii

Wracając do piasku. Aby odpowiedzieć na pytanie, czy jego użycie ma sens z pacjentem po udarze, należy przyjrzeć się właściwościom samego piasku. Piasek kinetyczny zachowuje się trochę, jak piasek, trochę, jak plastelina.

Z jednej strony składa się z miliarda malutkich kamyczków, z drugiej wcale nie jest sypki, jak ten na plaży, a bliższy plastelinie, którą można ugniatać w dowolny kształt.

Jednym słowem piasek kinetyczny daje możliwości ćwiczenia zarówno globalnego chwytu, “kopania” ręką, jak i lepienia dowolnych kształtów również przy użyciu dodatkowych przedmiotów, jak nóż, czy foremki.

Ręka po udarze

Oprócz właściwości piasku, kluczowe znaczenie mają właściwości ręki. Bo to przecież ta ręka będzie wchodzić w interakcje z piaskiem. Należy zadać sobie pytanie.

 Co to jest za ręka?

Jaką ma ruchomość? Zwyczajowo w badaniu fizjoterapeutycznym koncentrujemy się na dwóch aspektach ruchomości: biernej i czynnej. Znajomość zakresu ruchomości biernej daje informacje, ile ogólnie mogę się spodziewać ruchu w danej kończynie. Jeśli ruchomość bierna jest znacznie ograniczona, trudno oczekiwać, że czynna będzie większa.

Badanie ruchu czynnego, czyli wykonywanego samodzielnie przez pacjenta pokazuje na ile dostępny zakres ruchu biernego wykorzystywany jest tu i teraz. Innymi słowy, jedna osoba będzie w stanie wykonać wiele czynności swoją ręką pomimo ograniczeń, a inna nawet z pełnym zakresem nie będzie w stanie zrobić nic. 

Dlatego dopiero, kiedy dysponuję powyższymi danymi, czyli znam właściwości piasku oraz znam możliwości tej konkretnej ręki, mogę podjąć decyzję, czy piasek kinetyczny jest dobrym rozwiązaniem dla niej.

Udarowa ręka – samodzielny byt?

Kiedy myślę o procesie rehabilitacji, uwzględniam nie potrzeby ręki per se, ale potrzeby człowieka, który tę rękę posiada.

Nie wystarczy więc deklaracja “chcę, żeby znów działała”. Tyle to terapeuta wie. Chciałby natomiast wiedzieć, ile pacjent jest w stanie poświęcić, aby stan ręki się poprawił. Jak intensywnie jest w stanie pracować i jakie formy pracy są najlepiej tolerowane

Jak ćwiczyć po udarze?

Wielu fizjoterapeutów uważa, że powinniśmy w terapii koncentrować się na ćwiczeniach funkcjonalnych i oczywiście jest w tym dużo prawdy. Ćwiczenia wykonywane w kontekście funkcji odznaczają się większą skutecznością w świetle badań naukowych, niż wykonywane bez takiego kontekstu.

Nie znaczy to jednak, że ćwiczenia wykonywane dla samych ćwiczeń, czyli czysto treningowo, należy wyrzucić do kosza. Wszystko zależy od okoliczności. Oczywiście trudno będzie znaleźć badanie naukowe potwierdzające w skuteczność użycia piasku w terapii pacjenta po udarze.

Przynajmniej w dniu tworzenia tego wpisu, takich dowodów nie ma. Są jednak inne badania, które wskazują, jakie formy oddziaływania na udarową rękę są najskuteczniejsze.

To co wiemy na pewno, to fakt, że ręka używana poprawia się lepiej, niż nieużywana (Pollock at al. 2014)

Czyli kluczem, nie jest użycie bądź nie, samego piasku, ale fakt, czy dana osoba taki piasek używać chce, widzi w nim sens, czuje się z nim komfortowo, a co najważniejsze, jest w stanie wykonywać z nim wiele, wiele aktywności.

Jednym słowem, to nie w ręce jest moc, ale w człowieku, który tę rękę posiada.

Ile powtórzeń?

Bo moc jest w powtórzeniach. Naukowcy mówią o skuteczności treningów składających się z 500-600 powtórzeń (Friel at al. 2007). Żeby osiągnąć taki poziom zaangażowania, powinno być spełnionych kilka kryteriów:

  • ręka powinna posiadać bierny zakres ruchu pozwalający na użycie piasku,
  • ręka powinna posiadać czynny zakres ruchu pozwalający na wykonanie dużej ilości ruchów zaleconych przez terapeutę (kiedy wykonanie kilku powtórzeń stanowi problem, należałoby się zastanowić, czy to na pewno aktywność dla tej ręki),
  • osoba poddawana terapii powinna chcieć w niej uczestniczyć, widzieć jej sens i być gotowa na wiele powtórzeń,
  • środowisko, w jakim funkcjonuje dana osoba powinno pozwalać na bezpieczne użycie kinetycznego piasku.

Czy zabawki dla dzieci to dobry pomysł w terapii?

Szczególną uwagę zwracam na “upupianie” pacjentów, czyli próby angażowania w aktywności zwyczajowo przypisywane dzieciom. Dla wielu osób stanowi to przeszkodę, bo układanie puzzli, czy budowanie z klocków jest dla  ich czynnością na tyle niepoważną, że nie są się w stanie wykonywać jej dłużej, niż to absolutnie konieczne.

Skuteczność takiej terapii będzie wtedy pozostawiać wiele do życzenia.

Jeśli jednak osoba ćwicząca nie widzi problemu w wykorzystaniu nawet niestandardowych przedmiotów i czerpie radość z wykonywania ćwiczeń, pozostaje tylko przyklasnąć, wzmacniać ten stan i proponować coraz to nowe “dziwactwa”.

Co z tym piaskiem?

Piasek kinetyczny po udarze - hit, czy kit? królowa fizjoterapii

Odpowiadając na pytanie zadane na początku, czy piasek kinetyczny to dobry wybór dla pacjenta po udarze, odpowiedź może być tylko jedna: to zależy.

Mam nadzieję, że ten tekst pomoże Ci zdecydować od czego zależy to w wypadku Twojego pacjenta.

Setek powtórzeń owocnej terapii!

Joanna Tokarska – Fizjopozytywna

Piasek kinetyczny po udarze - hit, czy kit? joannatokarska.pl Joanna królowa fizjoterapii Tokarska Fizjopozytywna Fizjoterapia bez granic podcast fizjoterapeuty podkast fizjoterapia podkast fizjoterapeuty

Dziękuję Ci za poświęcony czas jak i obejrzenie filmów. Proszę Cię skomentuj co na ten temat myślisz. Jeśli będziesz miał jakiekolwiek pytania, to zapraszam Cię do ich zadawania.

Podoba Ci się to co piszę, to kliknij proszę “Lubię to oraz zapisz się na mój newsletter.

Nie zapomnij za subskrybować podcastu Fizjopozytywnie o zdorwiu [podcast o fizjoterapii]

Lub po prostu zajrzyj na stronkę i zobacz Podcast o fizjoterapii

Jeżeli nie chcesz przegapić rewelacyjnych treści związanych z nowymi wywiadami, trzy dniówkami dołącz do mnie zostawiając adres email: Tak chcę i nie mogę przegapić rewelacyjnych treści:)

Dołącz do mnie na Instagramie

Jak już przeczytasz, to zapraszam Ciebie do innych tematów :

Jak hodować neurony?

Stopy w neurologii. Podcast o fizjoterapii

Jak pomóc osobie po udarze?

Wersja audio Jak pomóc osobie po udarze? Fizjo-podcast

Udar mózgu – fakty i mity. podcast o fizjoterapii

Inne wywiady:

Czy blizna wymaga fizjoterapii?

Przewlekłe bóle kręgosłupa. Wywiad z Peter O’Sullivan

CVI korowe zaburzenia widzenia – wywiad z Dr Christine Roman-Lantzy.

Przepona, czyli więcej, niż oddychanie. Wywiad z Januszem Kocjanem

Wulwodynia – rozmowa z Małgorzatą Starzec-Proserpio

© 2024 Joanna Tokarska

Jeśli któryś z moich materiałów pomógł Ci - postaw mi kawę!

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *