Jak wybrać plecak dla dziecka? chodzenie po schodach Joanna Tokarska królowa fizjoterapii joannatokarska.pl

Jak wybrać plecak dla dziecka?

Jak wybrać plecak dla dziecka?

Czy plecak to problem wielkiej wagi?

Okiem fizjoterapeuty



Internet jest pełen porad dotyczących tego, jaki plecak wybrać dla dziecka. Portale prześcigają się w ostrzeganiu, czym grozi i jak szkodzi dziecku niewłaściwie dobrany tornister, oraz opisywaniu, co zrobić, aby wyeliminować te zagrożenia.

Mimo że w tych artykułach jest wiele prawdy, warto bliżej przyjrzeć się tematowi.

Czy plecak zmienia posturę dziecka?

Wiele badań naukowych sprawdzających wpływ plecaków na posturę dzieci1,2 pokazuje, że istnieje zależność między biomechaniką ciała osoby noszącej plecak a wagą plecaka.

U dzieci szkolnych, które noszą plecaki o wadze większej niż 10% ciężaru ich ciała, uwidacznia się tendencja do spłyconej lordozy lędźwiowej czy pionowego ustawienia kości krzyżowej – w przeciwieństwie do dzieci noszących lżejsze plecaki1.

Z kolei noszenie plecaka na jednym ramieniu wpływa na kształt kifozy piersiowej2.

Wyniki powyższych badań wydają się oczywiste. Zgodnie z trzecią zasadą dynamiki Newtona każda siła zewnętrzna działająca na ciało (w tym wypadku ludzkie) powoduje reakcję tego ciała. Trudno więc oczekiwać, żeby dodatkowy ciężar w postaci plecaka niczego nie zmienił.

Jak wybrać plecak dla dziecka? podejście pod górę Joanna Tokarska joannatokarska.pl

Czy plecak może powodować ból? – Aktualizacja 18.08.2019

Pomimo istnienia wcześniejszych badań mówiących o istnieniu korelacji między ciężarem tornistrów a występowaniem u dzieci dolegliwości bólowych w obrębie pleców, obecnie uznaje się, że nie jest ona istotna.

Dostępne dowody nie potwierdzają, że plecaki szkolne o wadze > 10% masy ciała są związane z wyższym rozpowszechnieniem bólów dolnego odcinka kręgosłupa wśród uczniów w wieku 9–16 lat. Nie zmienia to faktu, że konieczne są dalsze badania związku między masą plecaka szkolnego z bólami pleców [13].

Ciekawe jest, że plecaki dziewczynek są cięższe niż plecaki chlopców3. Wśród dzieci noszących plecaki o większej wadze zaobserwowano również częstsze nieobecności w szkole, częstsze zwolnienia z zajęć fizycznych oraz częstsze korzystanie z chiropraktyki3, niezależnie od tego, czy zakładały jedną, czy dwie szelki plecaka4.

.

Czym jest ból?

W tym miejscu należy odwołać się do definicji bólu. W kontekście obecnej wiedzy przyjmuje się, że ból jest „opinią mózgu na temat zaistniałej sytuacji5”. Fakt ten jest istotny, aby właściwie zinterpretować następujące wyniki badań: z powodu bólu pleców 34% dzieci ograniczyło swoją aktywność, a 14% wzięło leki przeciwbólowe. 82% dzieci uważało, że właśnie plecaki wywołały lub pogłębiły ból4.

Można dostrzec, że zaledwie 1/3 badanych odebrała ból jako intensywny, ale aż 4/5 uważała, że problem stanowiły plecaki. A gdyby te same 4/5 uważało, że ciężki plecak jest lekarstwem (jako forma ruchu) na dolegliwości?

Co jeszcze powoduje plecak?

Ciało ludzkie to nie tylko szkielet i mięśnie. W jednej z prób badawczych naukowcy sprawdzali wpływ ciężaru plecaka na układy sercowo-naczyniowy oraz oddechowy6. Okazało się, że dopiero przy noszeniu plecaka o wadze równej 10,5% masy ciała badanego następowała reakcja w postaci przyspieszonego oddechu oraz wzrostu ciśnienia krwi.

Efekt ten był najbardziej widoczny przy ciężarze równym 13% masy ciała badanego. Na tej podstawie zalecono maksymalne obciążenie dla dzieci i młodzieży nieprzekraczające 8% masy ciała. Należy się jednak zastanowić, czy w kontekście coraz niższej sprawności fizycznej społeczeństwa ten tok rozumowania jest słuszny.

Może właśnie lekka zadyszka jest tym, czego potrzeba współczesnemu dziecku?

Jak wybrać plecak dla dziecka? chodzenie po schodach Joanna Tokarska joannatokarska.pl

Ile powinien ważyć plecak?

W piśmiennictwie wielokrotnie przewijają się maksymalne wartości ciężaru dziecięcych plecaków: 10–15% masy ciała. Takie zalecenia przyjął również polski Główny Inspektor Sanitarny7. W literaturze można jednak znaleźć sprzeczne wnioski. Zalecane obciążenie dla uczniów w wieku szkolnym wynosi 5–20% masy ciała, a dowody łączące ciężar plecaka i ból pleców nie są jednoznaczne8.

Obiektywny ciężar plecaka, czas dojazdu do szkoły, postawa, płeć i okręg szkolny mogą znacząco wywoływać zgłaszane objawy, podobnie jak cechy społeczno-ekonomiczne oraz demograficzne mogą przyczyniać się do powstawania bólów łączonych tylko z plecakiem.

Część badań sugeruje, że uczniowie dostrzegają związek nie tylko między ciężarem plecaka a bólem, lecz także między czasem noszenia plecaka i postawą a bólem. Sugeruje to, że proste sterowanie wagą plecaków może okazać się niewystarczające do wyeliminowania dolegliwości wiązanych z noszeniem tornistra9.

Ile waży plecak twojego dziecka?

Wyniki badań są bezlitosne: większość rodziców (96%) nigdy nie sprawdziła ciężaru plecaka własnego dziecka! Co więcej – 34% nigdy nie widziało jego zawartości10!

Ile waży plecak Twojego dziecka?

Czy liczą się tylko kilogramy?

Prasa, organizacje zawodowe i czasopisma przekazują niepokojące informacje o wzrastającej częstotliwości występowania bólu pleców u dzieci w wieku szkolnym. Ciężar plecaków przyjęto za jeden z głównych czynników wpływających na to zjawisko.

Podstawowym trzonem tego twierdzenia jest założenie bazujące na modelu biomechanicznym, które mówi, że niedojrzały kręgosłup nie wytrzyma mechanicznego obciążenia tornistrem.
Niestety – to założenie potwierdza ograniczona liczba dowodów. Literatura sugeruje, że jest wręcz przeciwnie: to czynniki psychologiczne i społeczne mogą mieć większe znaczenie w wyjaśnieniu bólu pleców u dzieci.

Można stwierdzić, że ból pleców u dzieci (tak jak u dorosłych) powinien być postrzegany z perspektywy modelu biopsychospołecznego11.

Czy ważę plecak mojego dziecka?

Ja nie ważę, kontroluję jednak, co znajduje się w środku. Jeżeli plecak wydaje mi się za ciężki, lojalnie uprzedzam latorośl, że jej obowiązkiem będzie noszenie go przez cały dzień. Nie wyręczam! Jednocześnie podkreślam, jak silna będzie dzięki podejmowaniu takich wysiłków. Nie straszę bólem!!!

Dzieci spontanicznie podejmują działania związane z dźwiganiem. Przypomnij sobie, jaką frajdą sprawiało Ci podnoszenie młodszego kuzyna czy przetaczanie ciężkich kamieni podczas wakacji. To naturalne. Ciężar, który podnosimy, stymuluje receptory czucia głębokiego, a pokonanie trudnego zadania ma zbawienny wpływ na samoocenę.

Jak wybrać plecak dla dziecka? przysiad Joanna Tokarska joannatokarska.pl

Chcesz wychować silnego i pewnego siebie dorosłego? Zacznij od małych rzeczy. Ucz odpowiedzialności, wyrabiaj siłę i charakter. W dorosłym życiu nikt nie daje medali za uczestnictwo i nikt nie nosi teczki za pracownikiem.

Profesor O’Sullivan w jednym ze swoich wykładów mówi, że najlepszą rzeczą, jaką możemy zrobić dla własnego dziecka, jest wrzucenie mu kamienia do plecaka12. Tego się trzymam.

Dziękuję Ci bardzo za przeczytanie tego artykułu. Proszę Cię skomentuj co na ten temat myślisz. Jeśli będziesz miał jakiekolwiek pytania, to zapraszam Cię do ich zadawania.

A jeśli podoba Ci się to co piszę, to kliknij proszę “Lubię to” oraz zapisz się na mój newsletter.

Jeżeli nie chcesz przegapić rewelacyjnych treści związanych z nowymi wywiadami, trzy dniówkami dołącz do mnie zostawiając adres email: Tak chcę nie mogę przegapić rewelacyjnych treści:)

Literatura:

  1. Influence of the Weight of a School Backpack on Spinal Curvature in the Sagittal Plane of
    Seven-Year-Old Children.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4564613/
  2. Effect of asymmetrical backpack load on spinal curvature in school children.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25425595
  3. Association of relative backpack weight with reported pain, pain sites, medical utilization, and lost school time in children and adolescents.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17430435
  4. Back pain and backpacks in school children.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16670549
  5. Dlaczego boli?
    https://joannatokarska.pl/dlaczego-boli/
  6. Effect of carrying school backpacks on cardio-respiratory changes in adolescent students
    https://link.springer.com/article/10.1007/s11332-008-0060-8
  7. Ocena obciążenia uczniów tornistrami i plecakami.
    http://plock.psse.waw.pl/nadzor/sekcja-higieny-dzieci-i-mlodziezy/ocena-obciazenia-uczniow-tornistrami-i-plecakami
  8. Schoolbag weight limit: can it be defined?
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23517005
  9. School backpacks: it’s more than just a weight problem.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20075526
  10. Parental knowledge of school backpack weight and contents
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1719266/pdf/v088p00018.pdf
  11. Back pain and backpacks in children: Biomedical or biopsychosocial model?
    http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09638280600554785
  12. Back pain – separating fact from fiction – Prof Peter O’Sullivan
    https://www.youtube.com/watch?v=dlSQLUE4brQ
  13. The association between the weight of schoolbags and low back pain among schoolchildren. A systematic review, meta‐analysis and individual patient data meta‐analysis

    Inmaculada Calvo‐Muñoz Francisco Kovacs  Marta Roqué  Jesús Seco‐Calvo

    https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ejp.1471

Dołącz do mnie na Instagramie

Jak wybrać plecak dla dziecka? joannatokarska.pl Joanna Tokarska Fizjopozytywna Fizjoterapia bez granic podcast fizjoterapeuty podkast fizjoterapia podkast fizjoterapeuty

© 2024 Joanna Tokarska

Jeśli któryś z moich materiałów pomógł Ci - postaw mi kawę!

Postaw mi kawę na buycoffee.to

7 thoughts on “Jak wybrać plecak dla dziecka?”

  1. Pojawiła się ostatnio moda na tornistry z kółkami ciągnięte za rączkę. Oglądając takie plecaki w sklepie wydawało mi się to niekoniecznie dobre dla dziecka. Ostatnio czekając pod szkołął na syna obserwowałam dzieci ciągnące tornistry i zrozumiałam ich ideę. Dzieci bardzo ładnie rozciągają sobie mięśnie piersiowe i wszystkie zginacze kończyny górnej które ciężko pracują na lekcji podczas pisania. Ciekawa jestem Twojego zdania na temat takich tornistrów.

    1. joannatokarska

      Dziękuję za komentarz. Trudno mi ocenić wpływ ciągnięcia plecaka na mięśnie piersiowe. Nie widziałam badań naukowych na temat tego zjawiska. Myślę, że realny wpływ na dziecko ma czynność, którą ono wykonuje przez dłuższy czas w ciągu dnia. Jeżeli więc użycie plecaka na kółkach to 20m od szkoły do przystanku, nie widzę problemu. Sama dziecku bym takiego nie kupiła.

    2. Ja nie kupiłabym takiego plecaka dziecku z dwóch powodów:
      1. zazwyczaj ich waga jest większa niż standardowego plecaka, ponieważ zawierają stelaż i kółka, co stanowi dodatkowe, moim zdaniem, zbędne obciążenie, bo plecak w szkole trzeba nosić także po schodach
      2. nawet jeśli ciągnięcie takiego plecaka rozciąga, to w większości przypadków, raczej jednostronnie, bo które dziecko będzie pamiętało o tym, by zmieniać rękę, którą ciągnie plecak? A to prosta droga do różnych asymetrii…

  2. Ja na codzień leczę wady postawy u dzieci. Po kilkuletniej obserwacji stwierdzam, że plecak to jest najmniejsze zmartwienie w tym wszystkim. Chociaż te do ciągnięcia mnie przerażają. W moim wyobrażeniu kręgosłup rotuje się w jedną stronę. Dziecko tak jak i dorosły ma jedną rękę, która jest dominująca. Zapewne ciągnie plecak cały czas tą samą ręką, więc rotacja się utrwala.
    To jak dzieci są zbudowane mięśniowo, to mnie najbardziej martwi, to jakie mają codzienne nawyki.
    Powtarzam. Moim zdaniem plecak czy tornister to najmniejsze zmartwienie.

    1. Nie mogłabym tego lepiej ująć. W mojej ocenie należy wziąć pod uwagę więcej czynników, jak ogólny stan zdrowia dziecka, jego ogólna aktywność, jego sytuacja domowa i społeczna, przekonania… I tak dalej. Zrzucanie wszystkiego na plecak jest po prostu pójściem na łatwiznę.

  3. Noszenie noszeniem, ale samo rwanie ciężaru około 8 kg przy wadze dziecka 40 kg rano ,czy po siedzeniu w bardzo nieergonomicznych meblach szkolnych, jest gorsze na dodatek bez rozgrzewki. Normalnie łatwiej jest unieść coś ciężkiego z poziomu bioder równo na oba ramiona niż szarpać w podłogi do góry. Dzieci nie mają czasu zastanawiać się czy dobrze podnoszą plecak z podłogi, jak pędzą z lekcji na lekcje.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

error: Alert: Nie kradnij treści, stwórz swoją!!